Mục lục [Ẩn]
Có thể bạn đã nghe nhiều về ô nhiễm không khí, về bụi mịn. Nhưng bản chất của bụi mịn là gì, nó gây hại như thế nào và phòng tránh tác hại của nó ra sao thì bạn chưa từng tìm hiểu qua. Có thể bạn vẫn đang thờ ơ chủ quan bởi chưa thấy nó có hại gì cho bản thân. Nhưng thực chất chúng đang từng giây, từng giờ giết chết lá phổi của bạn một cách thầm lặng. Đọc bài viết này để hiểu rõ hơn về bụi mịn và có thêm giải pháp cho mình nhé!
Bạn cần tìm hiểu và hành động ngay bây giờ để tránh những tác hại từ bụi mịn
Bụi mịn là gì?
Bụi mịn là những hạt vật chất có kích thước nhỏ hơn 2.5 micromet, đường kính của chúng ước tính chỉ bằng 1/30 đường kính của sợi tóc. Chúng lơ lửng trong không khí cùng với các chất khí khác như O3, carbon monoxide, oxit lưu huỳnh, oxit nitơ… tạo nên sự ô nhiễm của không khí và gây hại cho con người.
Ngoài ra, còn có các hạt thô có kích thước từ 2.5 - 10 micromet. Hạt này cũng gây hại cho sức khỏe nhưng dễ dàng bị giữ lại tại bởi lông và dịch nhầy tại mũi hoặc các lông rung tại phế quản. Các hạt siêu mịn (UFP), còn được gọi là hạt nano, có kích thước nhỏ hơn 1 micromet, chúng và bụi mịn có khả năng xâm nhập sâu hơn và là những hạt nguy hiểm nhất.
Bụi mịn có kích thước siêu nhỏ
Thực trạng bụi mịn ở nước ta
Gần đây, tình trạng không khí của thủ đô Hà Nội thường xuyên bị đánh giá ở mức xấu đến rất xấu, luôn giữ vị trí top đầu của các thành phố có không khí bẩn nhất thế giới.
Không chỉ ở Hà Nội, các vùng lân cận Hà Nội mà các thành phố lớn khác như tp Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Bình Dương… chất lượng không khí cũng đang ở mức đáng báo động.
Đó là trên bản đồ ô nhiễm không khí, còn thực tế tại Việt Nam tất cả các vùng từ thành thị đến nông thôn đều đang bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí từ nhiều nguồn khác nhau. Và chúng đang ngày càng thể hiện được tác hại của mình.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm tại Việt Nam có hơn 60.000 người tử vong do bệnh tim, đột quỵ, ung thư phổi, COPD, viêm phổi. Và chúng đều có liên quan tới ô nhiễm không khí.
Bụi mịn xuất hiện từ đâu?
Bụi mịn có thể là các hạt rắn như bụi bẩn, bồ hóng, khói, có thể được hình thành từ các hiện tượng tự nhiên nhưng chủ yếu là do hoạt động đốt cháy của con người. Các nguồn sinh ra bụi mịn bao gồm:
- Hoạt động của núi lửa, cháy rừng.
- Hoạt động của các nhà máy công nghiệp, đặc biệt là các nhà máy nhiệt điện, nhà máy công nghiệp nặng.
- Khí thải từ các phương tiện giao thông.
- Đun bếp củi hoặc đốt rơm rạ vào mùa gặt.
- Hoạt động của các công trình xây dựng.
- Do chất thải khi phân hủy các chất hữu cơ.
- Tại các mỏ khai thác và khu chế biến các loại đá, quặng.
Các nhà máy công nghiệp là nguồn bụi mịn lớn nhất hiện nay
Làm thế nào để biết ô nhiễm bụi mịn đang ở mức nào?
Để biết chất lượng không khí đang ở mức nào, người ta dựa vào chỉ số chất lượng không khí AQI. Chỉ số này được đo thường xuyên, liên tục tại những đài quan trắc được đặt trên khắp thế giới. Kết quả được cập nhật thường xuyên qua các trang web (web waqi.info, aqicn.org…) hoặc ứng dụng như AirVisual. Hoặc bạn có thể theo dõi tình trạng không khí qua các phương tiện truyền thông như báo, đài, truyền hình…
Giao diện của ứng dụng AirVisual
Bụi mịn xâm nhập vào cơ thể chúng ta như thế nào?
Bình thường, một hạt vật chất rất khó có thể xâm nhập sâu vào phổi của chúng ta. Luồng khí đến phế nang thường sẽ là khí sạch. Được vậy là nhờ hệ hô hấp của chúng ta có cấu tạo và những cơ chế ngăn chặn, loại bỏ bụi bẩn. Đó là hệ thống lông và dịch nhầy tại mũi, hệ thống làm ẩm và lông rung ở tiểu phế quản và phế quản kết hợp với động tác hắt hơi và ho để đẩy chúng ra ngoài.
Nhưng với bụi mịn và bụi siêu mịn, chúng có kích thước đủ nhỏ để có thể tránh được các lá chắn cơ học trên. Và khi số lượng đủ nhiều, các đại thực bào phế nang không đủ để bắt và tiêu diệt chúng thì những hạt bụi mịn này sẽ gây bệnh tại phổi. Không chỉ vậy, chúng còn có thể xâm nhập vào máu gây các bệnh lý về tim mạch, thần kinh, chuyển hóa…
Bụi mịn và bụi siêu mịn có kích thước đủ nhỏ để xâm nhập đến tận phế nang của phổi và vào máu
Bụi mịn gây hại như thế nào?
Trung bình, mỗi ngày chúng ta hít thở khoảng 10.000 lít không khí. Con số này có thể thay đổi tùy vào độ tuổi và thể trạng của từng người. Khi nồng độ các bụi có kích thước nhỏ hơn 2,5 micromet trong không khí vượt ngưỡng an toàn, nghĩa lượng bụi chúng ta hít vào phổi mỗi ngày cũng là khổng lồ. Chỉ số bụi mịn càng tăng cao thì mức phơi nhiễm hàng ngày cũng tăng theo. Từ đó, con người phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.
- Các bệnh lý trên phổi khi: hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), viêm phổi, viêm phế quản, các bệnh đường hô hấp trên và đặc biệt là ung thư phổi.
- Các bệnh lý trên tim mạch: Phơi nhiễm với bụi mịn trong thời gian dài làm tăng nguy cơ tử vong ở những người có bệnh lý về tim mạch như cao huyết áp, bệnh mạch vành, xơ vữa động mạch, tăng nguy cơ đột quỵ não.
- Các bệnh lý thần kinh: Khi sống và đặc biệt là làm việc trong bầu không khí có nhiều bụi mịn sẽ khiến thần kinh bị ảnh hưởng. Con người thay đổi hành vi, suy giảm khả năng nhận thức, suy giảm trí nhớ, rối loạn tâm lý, dễ cáu gắt.
- Bệnh chuyển hóa: Bụi mịn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường do làm rối loạn chức năng chuyển hóa.
Ở trẻ em, không khí ô nhiễm có thể ức chế sự tăng trưởng và giảm chức năng của phổi, gây nhiễm trùng đường hô hấp và làm một số bệnh lý hô hấp nặng hơn, ví dụ như bệnh hen suyễn.
Bụi mịn gây rất nhiều bệnh lý trên hô hấp, tim mạch, thần kinh...
Làm thế nào để bảo vệ sức khỏe trước sự tấn công của bụi mịn?
Trong bầu không khí ngày càng ô nhiễm như hiện nay, việc tự bảo vệ bản thân là điều cần thiết. Câu hỏi đặt ra là bạn cần làm những gì để có thể giảm thiểu tối đa tác hại của bụi mịn đến sức khỏe của mình? Bạn cần:
- Bảo vệ môi trường: Ưu tiên lựa chọn những phương tiện thông minh giảm khói bụi, dùng nguồn năng lượng sạch, ưu tiên dùng phương tiện công cộng, tắt xe máy khi dừng đèn đỏ…
- Cập nhật thông tin chất lượng không khí từ các nguồn tin cậy để chủ động phòng ngừa, bảo vệ sức khỏe khi ô nhiễm môi trường.
- Hạn chế tối đa việc ra ngoài trong những ngày chất lượng không khí tồi tệ.
- Sử dụng những loại khẩu trang chuyên dụng, đạt tiêu chuẩn có khả năng lọc tối đa bụi mịn (không phải khẩu trang y tê thường dùng).
- Tránh xa khỏi thuốc lá.
- Thường xuyên dọn dẹp nhà và và môi trường làm việc.
Vai trò của các đại thực bào phế nang trước sự tấn công của bụi mịn
Cho dù áp dụng tất cả các biện pháp trên, chúng ta chỉ có thể ngăn cản một phần khói bụi xâm nhập vào phổi. Với bụi mịn có kích thước dưới 2.5 micromet, đặc biệt là bụi siêu mịn (<1.0 micromet) và bụi nano (<0.1 micromet) thì các lá chắn như khẩu trang về cơ bản không thể ngăn cản được.
Chúng dễ dàng vượt qua hệ thống các hệ thống phòng thủ cơ học và nhanh chóng vào đến phế nang. Tại đây, các đại thực bào phế nang đóng vai trò vô cùng quan trọng. Chúng phát hiện, bắt giữ và loại bỏ các chất “lạ”, giúp quét các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, nấm và đặc biệt là các hạt bụi mịn. Đây là chốt chặn vững chắc giúp bảo vệ phổi và cơ thể trước sự tấn công của các tác nhân gây bệnh.
Tuy nhiên, khi nồng độ bụi mịn trong không khi vượt ngưỡng cho phép, các đại thực bào phế nang không đủ để bắt giữ và tiêu diệt hết tất cả. Các bụi mịn khi đó bắt đầu gây bệnh tại phổi, đi vào máu và gây hại toàn cơ thể.
Đại thực bào phế nang sẽ phát hiện, bắt giữ và loại bỏ các yếu tố “lạ”
Tăng cường số lượng và chức năng đại thực bào phế nang nhờ cúc tây
Chiết xuất thực vật cúc tây đã từ lâu đã được sử dụng rộng rãi để phòng ngừa hỗ trợ điều trị nhiễm trùng đường hô hấp trên . Ngày nay, các nghiên cứu đã chỉ ra cơ chế tác dụng quan trọng của cúc tây trên phổi. Theo một nghiên cứu được thực hiện tại Đại học Alberta, Edmonton, Canada, chiết xuất cúc tây làm tăng cường mạnh mẽ chức năng đại thực bào phế nang. Vì vậy, loại thảo dược này giúp điều hòa miễn dịch, làm sạch phổi. Từ đó bảo vệ phổi và cơ thể trước thực trạng chất lượng không khí ngày càng trở nên xấu đi.
Cúc tây là thảo dược quý giúp bảo vệ lá phổi của chúng ta
Cúc tây còn có tác dụng tăng cường miễn dịch, chống viêm, giãn phế quản, dùng trong các bệnh liên quan đến đường hô hấp trên như: Viêm xoang cấp, cúm, hen suyễn, cảm lạnh, viêm họng, viêm amidan.
BoniDetox - Phát huy tối đa tác dụng của cúc tây, bảo vệ phổi trước bụi mịn
BoniDetox được nhập khẩu từ Mỹ, được sản xuất tại nhà máy dược phẩm đạt chuẩn cGMP J&E International, WA, USA . Trong mỗi viên có chứa đến 75mg chiết xuất cúc tây, từ đó có tác dụng bảo vệ phổi hiệu quả.
Tại nhà máy trên, cúc tây và các thảo dược khác trong trải qua quy trình sản xuất bởi công nghệ microfluidizer, giúp chúng tồn tại với kích thước siêu nano. Từ đó, khi uống BoniDetox, các thảo dược được hấp thu tối đa, sinh khả dụng có thể lên tới 100%.
Các thảo dược quý khác trong BoniDetox giúp lá phổi luôn khỏe mạnh
Chiết xuất cúc tây chỉ là một phần nhỏ trong công thức toàn diện của BoniDetox. Sản phẩm là sự kết hợp hoàn hảo của các thảo dược:
- Xuyên tâm liên, hoàng cầm, lá oliu, cam thảo ý: Giúp giải độc phổi khi đã bị nhiễm độc trừ trước nhờ tác dụng làm sạch phổi, phục hồi chức năng phổi bị tổn thương, chống lại các tác nhân oxy hóa…
- Tỳ bà diệp, lá bạch đàn, bồ công anh: Giúp làm giảm nhanh các triệu chứng ho khan, ho có đờm, khó thở… nhờ tác dụng giảm ho, long đờm, làm sạch và thông thoáng đường thở.
- Fucoidan: Giúp chống ung thư, ngăn chặn sự phát triển và hỗ trợ tiêu diệt các tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư phổi. Theo nghiên cứu của tiến sĩ, bác sĩ Katsuyuki Nakajima, đại học Gunma, Nhật Bản, sử dụng Fucoidan mỗi ngày làm tăng cường hoạt động của tế bào tiêu diệt tự nhiên NK – tế bào có khả năng nhận diện và tiêu diệt tế bào đột biến gen (tế bào ung thư), từ đó phòng ngừa nguy cơ ung thư cũng như giảm đáng kể sự phát triển khối u và di căn ở bệnh nhân ung thư phổi.
Nhờ cúc tây và các thảo dược trên, BoniDetox trở thành giải pháp hoàn hảo cho bạn giúp chống lại bụi mịn trong tình trạng không khí ngày càng ô nhiễm.
BoniDetox là sự kết hợp hoàn haori của các thảo dược tự nhiên
BoniDetox dưới góc nhìn của các chuyên gia
Ths.Bs Hoàng Khánh Toàn, trưởng khoa Đông y, bệnh viện Quân đội trung ương 108 cho biết: “Với tình tình không khí ô nhiễm với chỉ số bụi mịn tăng cao như hiện nay, chúng tôi thực sự lo ngại đến sức khỏe của người dân. Bụi mịn nguy hiểm hơn nhiều người vẫn nghĩ, nếu không có các biện pháp thích hợp ngay từ bây giờ thì sẽ rất dễ gặp các bệnh lý về hô hấp, tim mạch, thần kinh hay tiểu đường”.
“Tại Mỹ từ lâu các nhà khoa học đã xác định được những mối nguy hại trên và tìm ra giải pháp tối ưu, đó là sử dụng thảo dược. Sau đó dùng công nghệ bào chế hiện đại để tối ưu tác dụng của các thảo dược đó, sản xuất các sản phẩm bảo vệ, giải độc và phòng ung thư cho phổi”.
“Chúng ta đang hưởng lợi từ các thành quả nghiên cứu và ứng dụng đó khi đang có sản phẩm BoniDetox - nhập khẩu nguyên lọ từ Mỹ. Tôi đánh giá rất cao sản phẩm này nhờ có thành phần toàn diện từ thảo dược tự nhiên cùng công nghệ bào chế hiện đại. Đồng thời, khi BoniDetox đã vượt qua được những tiêu chuẩn khắt khe của Canada và Mỹ thì tôi thực sự tin tưởng rằng đây là một sản phẩm chất lượng”.
BoniDetox - được nhập khẩu bởi công ty uy tín hàng đầu Việt Nam
BoniDetox được nhập khẩu nguyên lọ từ Canada và Mỹ bởi công ty Botania. Công ty được thành lập từ năm 2008, luôn hoạt động với phương châm “Mang những sản phẩm tốt nhất thế giới về tận tay người Việt”. Sau nhiều năm thực hiện phương châm đó, Công ty tự hào khi đã lọt vào top 10 doanh nghiệp phân phối sản phẩm bảo vệ sức khỏe uy tín hàng đầu Việt Nam với hàng loạt các giải thưởng danh giá.
Ngày 12/10/2019, Công ty Botania đã vinh dự nhận cúp và bằng khen “Huy chương vàng vì sức khỏe cộng đồng” lần thứ 4 do Hiệp hội thực phẩm chức năng Việt Nam trao tặng:
Công ty Botania vinh dự nhận cúp và bằng khen “Huy chương vàng vì sức khỏe cộng đồng”.
Bài viết trên đã đưa ra những thông tin cần biết về bụi mịn và những việc bạn cần làm. Hy vọng, qua bài viết bạn đã có cái nhìn chính xác hơn về bụi mịn và sự ô nhiễm không khí. Từ đó có thái độ phù hợp, có hành động cụ thể để bảo vệ mình và người thân trước tình trạng môi trường ngày càng ô nhiễm như hiện nay.
Xem thêm:
Bệnh viêm phế quản mãn tính nghề nghiệp, cẩn thận không nguy hiểm tới tính mạng
Ho kéo dài có phải là triệu chứng của bệnh viêm phế quản mãn tính không
