Khi nói đến ung thư, hầu hết chúng ta đều nghĩ rằng nguyên nhân của chúng đến từ lối sống không lành mạnh và yếu tố di truyền. Tuy nhiên, một nghiên cứu được công bố bởi các nhà khoa học của Trung tâm Ung bướu Kimmel Johns Hopkins đã mở ra một hướng mới về tiếp cận với nguyên nhân gây ung thư, đó là “lỗi nhân bản AND”.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu những biến dị khiến tế bào bất thường lớn lên ở 32 dạng ung thư khác nhau. Sử dụng thuật toán học, các nhà khoa học đã nghiên cứu, thu thập trình tự sắp xếp những sao chép gen. Kết quả cho thấy phải có từ 2 hay nhiều hơn gen bị đột biến (bị sao chép lỗi), mới dẫn tới bệnh ung thư.
Tiến sĩ Critina Tomasetti, đồng trưởng nhóm nghiên cứu cho biết, có tới 66% đột biến ung thư là do lỗi sao chép, 29% là do lối sống và chỉ 5% là do di truyền gen lỗi: “Có thể nói là sự may rủi trong quá trình phân tích mã di truyền gen ở mỗi người. Chúng ta đều biết rằng vẫn cần phải tránh các yếu tố môi trường nguy cơ gây ung thư như hút thuốc lá. Song không phải ai cũng biết rằng mỗi lần tế bào phân chia thành 2 tế bào mới có thể mắc phải nhiều sai lầm.”
Đột biến gen gây ung thư
-
Hiểu hơn về gen và đột biến gen
- Trong tế bào gen là một phần của DNA (deoxyribonucleic acid), có vai trò quy định hoạt động của tế bào (tế bào phải làm gì, phát triển ra sao, khi nào thì phân chia...). Các gen nối tiếp nhau tạo thành một trình tự DNA nhất định, mã hóa cho protein nhất định đảm nhiệm hoạt động hoặc chức năng nào đó đối với cơ thể. Mỗi tế bào con người chứa khoảng 25000 gen.
- Đột biến gen là một sự thay đổi bất thường trên gen, và dù chỉ là một thay đổi rất nhỏ nhưng tác động mà nó mang lại có thể rất lớn. Một gen đột biến có thể ảnh hưởng lên tế bào theo nhiều cách. Một số đột biến khiến protein không được sản xuất nữa, một số lại khiến sản xuất ra protein bất hoạt, số khác lại khiến gen bị kích hoạt quá mức bình thường...
-
Gen và ung thư
Từ những nghiên cứu được công bố giữa mối liên quan của gen và ung thư, các nhà khoa học tiếp sau đã có nhiều nghiên cứu chuyên sâu hơn về mối quan hệ mật thiết giữa gen và ung thư.
Theo đó, các nhà khoa học đã nghiên cứu ra, trong cơ thể có 2 loại gen đóng vai trò chính trong ung thư, đó là gene sinh ung thư và gene ức chế khối u.
Proto – oncogene là các gen bình thường trong cơ thể mã hóa các protein điều hòa sự phát triển của tế bào, sự tăng sinh và biệt hóa của tế bào… Các proto-oncogene có thể bị đột biến hoặc khi tồn tại với số lượng quá nhiều, nó có thể hoạt động quá mức và trở thành gene sinh ung thư, khiến tế bào phát triển ngoài tầm kiểm soát, phân chia vô độ dẫn tới ung thư. Một số ít ung thư xảy ra do đột biến gen tiền sinh ung di truyền, tuy nhiên đa số là do đột biến gen tiền sinh ung mắc phải.
Gen ức chế khối u là những gen bình thường có chức năng làm chậm lại quá trình phân chia tế bào, sửa chữa những DNA bị lỗi, hoặc khởi động quá trình “chết theo chương trình” của tế bào. Khi gen ức chế khối u không hoạt động bình thường, tế bào có thể phát triển và nhân lên vô kiểm soát, dẫn tới ung thư. Sự bất thường của gen ức chế khối u có thể là từ di truyền, nhưng đa số là do mắc phải.
Mặc dù ngay cả khi có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ung thư là đột biến ngẫu nhiên thì xung quanh chúng ta vẫn luôn tồn tại vô vàn các tác nhân gián tiếp gây ra tình trạng này như thực phẩm bẩn, ô nhiễm môi trường, tiếp xúc với quá nhiều chất hóa học, điện từ… Vì vậy, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa ung thư, duy trì lối sống lành mạnh là rất quan trọng trong việc phòng ngừa sự tấn công của ung thư.
>>> Xem thêm:
.png)
.webp)
.jpg)
.png)
.png)
