Mục lục [Ẩn]
Những năm gần đây, mặc cho những tiến bộ về mặt y học, Bộ Y tế Việt Nam vẫn ghi nhận sự gia tăng và trẻ hóa của các bệnh lây qua đường tình dục. Vấn đề đáng lo ngại này có thể bắt nguồn từ sự thiếu kiến thức và tâm lý chủ quan của nhiều người. Vì vậy, bài viết sau sẽ tổng hợp 10 bệnh lây qua đường tình dục thường gặp nhất cũng như cách phòng ngừa để giúp quý độc giả nắm bắt và bảo vệ sức khỏe bản thân tốt hơn. Xin mời cùng tham khảo!
10 bệnh lây qua đường tình dục
Bệnh lây qua đường tình dục là gì?
Bệnh lây qua đường tình dục (Sexually Transmitted Diseases – STDs) là những bệnh mà nguyên nhân gây bệnh gồm các vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng mang mầm bệnh có thể truyền từ người này sang người khác qua hành vi quan hệ tình dục, qua tinh dịch, dịch âm đạo và các dịch tiết khác của cơ thể. Bệnh cũng có thể lây truyền khi người bị bệnh quan hệ tình dục với người khác, bao gồm quan hệ qua cơ quan sinh dục, hậu môn hay kể cả bằng miệng. Những loại bệnh này cũng có thể lây truyền từ mẹ sang con khi mang thai, sinh nở hoặc qua truyền máu hay dùng chung kim tiêm.
Cho đến nay, các nhà khoa học đã ghi nhận được hơn 20 loại thuộc nhóm bệnh lây qua đường tình dục này. Bệnh có tỷ lệ người nhiễm rất cao, nhất là người trong độ tuổi sinh sản, khó điều trị khỏi hoàn toàn, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống như gây ra các hội chức đau vùng chậu mạn tính, viêm đường sinh dục, về sau này có thể dẫn đến vô sinh.
Các bệnh lây qua đường tình dục có thể xuất hiện các triệu chứng điển hình, nhưng đôi khi cũng có thể không biểu hiện khiến cho người bệnh khó phát hiện. Đối với từng đối tượng cụ thể sẽ có những dấu hiệu khác nhau ở cả nam và nữ. Tuy nhiên, người bệnh có thể xuất hiện những triệu chứng đặc trưng như sau:
Ở nam giới
- Xuất hiện các vết loét, vảy, sưng hoặc phát ban ở trên hoặc xung quanh dương vật, hậu môn, mông, miệng…
- Khó khăn khi đi tiểu: tiểu buốt, tiểu đau rát,…
- Dương vật tiết dịch bất thường màu trắng, vàng chanh hoặc chảy máu.
- Xuất hiện hạch bạch huyết sưng đau, đặc biệt là ở bẹn, đôi khi lan rộng hơn.
- Có cảm giác đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục.
Ở nữ giới
- Xuất hiện các vết loét, sưng tấy hoặc phát ban ở quanh âm đạo, hậu môn, đùi, mông, miệng… gây cảm giác ngứa ngáy.
- Âm đạo đau rát khi quan hệ tình dục và khi đi tiểu.
- Âm đạo tiết dịch bất thường có màu trắng đục, vàng chanh hoặc chảy máu và có mùi hôi.
- Đau vùng bụng dưới mà không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.
- Có thể sốt do nhiễm khuẩn huyết.
- …
Dấu hiệu nữ giới đau vùng bụng dưới, có dịch tiết bất thường
Thời gian xuất hiện dấu hiệu bệnh lây qua đường tình dục sớm hay muộn khác nhau ở mỗi bệnh cũng như ở mỗi cá nhân. Điều này còn phụ thuộc rất nhiều vào loại vi khuẩn, virus gây bệnh và cơ địa của từng người. Mặt khác, những triệu chứng trên còn có thể là dấu hiệu của bệnh lý khác. Nếu phát hiện bất thường, tốt nhất bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán chính xác và đưa ra các phác đồ điều trị phù hợp.
Top 10 bệnh lây qua đường tình dục thường gặp nhất
Sau đây là 10 bệnh lây qua đường tình dục thường gặp nhất mà chúng ta cần để tâm:
Mụn rộp sinh dục
Bệnh mụn rộp sinh dục hay còn gọi là Herpes sinh dục, là bệnh lây nhiễm qua đường tình dục do virus Herpes gây ra. Bệnh này thường bắt đầu với các triệu chứng nhẹ nên rất khó tự nhận biết. Tuy nhiên, khi bệnh bắt đầu diễn tiến nặng, người bệnh sẽ gặp tình trạng lở loét ở bộ phận sinh dục, lan dần xuống hậu môn. Ngoài ra, bệnh Herpes sinh dục còn có thể nhận biết thông qua các triệu chứng:
- Sưng hạch bạch huyết.
- Đau nhức toàn thân.
- Sốt.
Trong đa số trường hợp, bệnh Herpes sinh dục sẽ tự thuyên giảm nếu người bệnh biết vệ sinh tốt và kiêng khem đúng cách. Bệnh Herpes sinh dục thường hiếm gây ra tình trạng nhiễm trùng hay các biến chứng nặng. Tuy nhiên người bệnh cần lưu ý một vài hệ lụy như Herpes bàng quang, Herpes trực tràng,…
Bệnh lậu
Bệnh lậu do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae (lậu khuẩn) gây ra. Vi khuẩn này có thể lây nhiễm qua đường sinh dục, đường miệng hoặc hậu môn.
Bệnh lậu có thời gian ủ bệnh ngắn, chỉ khoảng 2-7 ngày. Ở nam giới, bệnh lậu có thể gây đau buốt khi đi tiểu, chảy mủ từ dương vật. Nếu không được điều trị, bệnh sẽ gây ra các vấn đề với tuyến tiền liệt và tinh hoàn. Ở phụ nữ, 70% các trường hợp có mầm mống lậu cầu nhưng không có triệu chứng. Triệu chứng ban đầu cũng thường nhẹ hơn nam giới, nhưng nếu không được điều trị cũng có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như viêm vùng chậu, vô sinh, sẩy thai…
Bệnh giang mai
Bệnh giang mai do xoắn khuẩn Treponema pallidum và được đặc trưng bởi 3 giai đoạn lâm sàng tuần tự, có triệu chứng cách nhau bởi các giai đoạn nhiễm trùng tiềm tàng không triệu chứng.
Sau từ 10 - 90 ngày từ khi tiếp xúc với mầm bệnh, trên cơ thể người bệnh sẽ xuất hiện những vết loét không đau gọi là săng giang mai. Săng giang mai có thể tự biến mất sau 3 - 6 tuần mà không cần điều trị nên người bệnh rất dễ bỏ qua. Bệnh giang mai có thể gây rất nhiều biến chứng nguy hiểm, làm tổn thương nhiều cơ quan trong cơ thể như: khớp, da, thận, não, tai, mắt...thậm chí đe dọa đến tính mạng.
Sùi mào gà
Sùi mào gà là bệnh lây qua đường tình dục thường gặp, do virus HPV gây ra. Bệnh có thể xuất hiện ở cả nam và nữ, nhưng phổ biến ở nữ hơn do môi trường trong âm đạo thuận lợi cho vi khuẩn phát triển hơn.
Biến chứng của bệnh sùi mào gà rất phức tạp, ảnh hưởng lớn tới sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ. Ở phụ nữ mang thai, sùi mào gà có thể làm sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Thai nhi cũng có nguy cơ cao mắc bệnh sau khi sinh hoặc nhiễm bệnh khi bú mẹ. Nghiêm trọng hơn, sùi mào gà còn gây biến chứng như ung thư cổ tử cung, ung thư dương vật… dẫn tới hiếm muộn hoặc tử vong.
Triệu chứng của bệnh sùi mào gà khá điển hình, như nổi các nốt sần nhỏ, u nhú màu hồng hoặc trắng hồng. U nhú sẽ sùi lên dần tạo thành các khối to giống bông cải hoặc mào gà, mềm và thường không đau.
Ở nam giới, vị trí xuất hiện thường gặp là quy đầu, rãnh quy đầu, mặt trong bao quy đầu, vùng dây thắng, thân dương vật, da bìu, bẹn, mông, đùi. Tổn thương cũng có thể xảy ra bên trong lỗ sáo, niệu đạo, ống hậu môn hay quanh hậu môn, niêm mạc miệng.
Chlamydia
Bệnh do vi khuẩn chàm Chlamydia Trachomatis gây ra và lây nhiễm cho cả nam và nữ. Chlamydia thường không biểu hiện bất kỳ triệu chứng điển hình nào nhưng người bị nhiễm vẫn có thể truyền bệnh cho người lành.
Nam giới nhiễm Chlamydia, dương vật sẽ xuất hiện dịch tiết bất thường, theem cảm giác đau hoặc khó chịu ở đầu dương vật. Nữ giới nhiễm Chlamydia có dịch âm đạo ra bất thường, đau rát khi đi tiểu, chảy máu ngoài chu kỳ kinh nguyệt, ra máu sau khi quan hệ, đau hoặc khó chịu bụng dưới.
Bệnh hạ cam mềm
Bệnh hạ cam do trực khuẩn Haemophilus ducreyi gây ra. Triệu chứng của bệnh đăng trưng là sẹo lồi mềm, loét đau, và sưng các hạch bạch huyết vùng bẹn dẫn đến mưng mủ.
Hạ cam thường xuất hiện đồng thời cùng một số bệnh lây qua đường tình dục khác như HIV,… Biến chứng của bệnh là những ổ áp xe, có thể lây lan ra các vùng da lành khác nếu ổ áp xe bị vỡ. Bệnh gây đau và nguy cơ nhiễm trùng cao nên việc điều trị bệnh cần được tiến hành sớm bằng kháng sinh.
Nhiễm trùng roi Trichomonas
Nhiễm trùng roi Trichomonas là một bệnh lây qua đường tình dục do ký sinh trùng Trichomonas vaginalis gây ra. Hầu hết phụ nữ và nam giới bị nhiễm bệnh không có triệu chứng, cũng như đối với bệnh Chlamydia và bệnh lậu, bệnh nhân có thể không biết mình bị nhiễm bệnh.
Các triệu chứng thông thường sẽ xuất hiện trong khoảng 5-28 ngày sau khi bị lây nhiễm. Cụ thể ở nam giới, bệnh gây ngứa bên trong dương vật, nóng rát sau khi đi tiểu hoặc xuất tinh; ở nữ bệnh gây tiết dịch âm đạo màu vàng xanh, xám, đau khi quan hệ tình dục hay đi tiểu, âm đạo có mùi hôi và ngứa rát…
Bệnh viêm âm đạo
Hai nguyên nhân chính gây bệnh viêm âm đạo là vi khuẩn và nấm candida
Bệnh viêm âm đạo là một trong số những bệnh lây qua đường tình dục phổ biến nhất hiện nay. Người bệnh có thể nhiễm 1 loại vi khuẩn, hay nhiều loại vi khuẩn cùng lúc.
Nữ giới khi mắc bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn sẽ xuất hiện những triệu chứng như: khí hư ra nhiều, mùi hôi bất thường, khí hư có màu vàng đục hay xám. Ngoài ra, khám trong thấy bề mặt thành âm đạo dễ bị sưng đỏ, phù nề.
Nữ giới khi mắc bệnh viêm âm đạo do nấm candida sẽ xuất hiện những triệu chứng như: khí hư màu trắng, vón cục, như váng sữa và kèm ngứa âm họ âm đạo. Ngoài ra, khám trong thấy bề mặt thành âm đạo dễ bị sưng đỏ và có dịch như váng sữa đóng ở thành âm đạo.
HIV/AIDS
HIV/AIDS được mệnh danh là căn bệnh thế kỷ, là bệnh lây qua đường tình dục mà hầu hết chúng ta đã từng nghe qua ít nhất một lần.
HIV là viết tắt của virus gây suy giảm miễn dịch ở người - Human Immunodeficiency Virus. Theo thời gian, chúng phát triển thành Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS) khiến cho hệ thống miễn dịch của người bệnh bị phá hủy. Cơ thể vì vậy không có khả năng chống lại các tác nhân gây hại, khiến cho nhiễm trùng và một số bệnh ung thư phát triển. Tuy nhiên, không phải tất cả người nhiễm HIV đều phát triển thành AIDS.
HIV lây truyền qua nhiều hình thức khác nhau, bao gồm: dùng chung kim tiêm, quan hệ tình dục (đường hậu môn có nguy cơ cao nhất) hay từ mẹ mang thai truyền sang con…
Viêm gan B
Viêm gan B bị gây ra bởi virus Hepatitis B tại gan. Virus này lây truyền qua đường máu và qua dịch sinh dục (đặc biệt, virus Hepatitis B lây nhanh hơn virus HIV đến 100 lần khi quan hệ tình dục). Biến chứng của bệnh là xơ gan, ung thư gan,… không phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây tử vong.
Viêm gan B cũng lây qua đường tình dục
Hiện nay, chưa có liệu pháp chữa bệnh khỏi hoàn toàn nhưng đã có vaccine phòng ngừa viêm gan virus B. Bạn nên đi tiêm phòng vaccine để bảo vệ sức khỏe của chính bản thân mình.
Hệ quả của bệnh lây qua đường tình dục
Các bệnh lây qua đường tình dục có thể gây ra các hệ quả nghiêm trọng nếu bệnh nhân không phát hiện và điều trị kịp thời.
Biến chứng
Đầu tiên phải kể đến đó là bệnh có thể gây những biến chứng nguy hiểm như:
- Gặp biến chứng thai kỳ: Phụ nữ mang thai có thể sảy thai, sinh non và truyền bệnh cho trẻ sơ sinh khi mang thai, sinh nở hoặc cho con bú.
- Đau xương chậu mạn tính: Đau dữ dội, đau thành từng cơn, nặng nề sâu trong vùng chậu có thể do bệnh lây qua đường tình dục gây ra.
- Bệnh về mắt: Các bệnh sùi mào gà, giang mai có thể gây bệnh cho nhãn cầu, viêm kết mạc, viêm màng bồ đào, viêm võng mạc, viêm thượng củng mạc… dẫn đến bệnh mắt mạn tính và dễ gây mù lòa.
- Bệnh xương khớp: Một số loại vi khuẩn gây bệnh lây qua đường tình dục, điển hình như lậu cầu, có thể gây viêm khớp, phân lập dịch khớp. Người bệnh sẽ có biểu hiện viêm khớp cấp tính, tràn dịch khớp, hạn chế vận động…
- Bệnh tim mạch: Người nhiễm bệnh đường tình dục rất dễ mắc bệnh tim mạch do vi sinh vật đi vào máu và tấn công tim.
- Vô sinh: Các bệnh lây qua đường sinh dục có thể làm tổn thương cơ quan sinh dục nam và nữ như: viêm tinh hoàn, viêm buồng tử cung, viêm tắc ống dẫn trứng… ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, thậm chí là gây vô sinh.
- Ung thư: Một số loại ung thư ở cổ tử cung, trực tràng, dương vật có liên quan đến virus HPV.
Hệ quả kinh tế xã hội
Không chỉ dừng lại ở vấn đề biến chứng, bệnh lây qua đường tình dục còn gây ra các hệ quả kinh tế xã hội.
Về mặt kinh tế, bệnh lây qua đường tình dục đang có xu hướng gia tăng các năm gần đây, ngày càng tốn kém chi phí y tế đối với nhiều cá nhân nói riêng, gia đình và xã hội nói chung. Không những thế, bệnh còn có xu hướng trẻ hóa, mắc nhiều ở đối tượng người trong độ tuổi lao động, làm ảnh hưởng đến hiệu suất công việc của họ.
Về mặt xã hội, bệnh lây qua đường tình dục còn khiến người bệnh cảm thấy xấu hổ, xa lánh mọi người, khiến các cặp vợ chồng xảy ra mâu thuẫn, tan vỡ hạnh phúc hôn nhân, gia đình. Khi người mẹ bị mắc bệnh trong lúc mang thai, còn ảnh hưởng đến sức khỏe của con sinh ra sau này.
Cách phòng ngừa mắc các bệnh lây qua đường tình dục
Hiểu được các hệ quả nghiêm trọng đó, mỗi chúng ta đều cần đề cao ý thức phòng tránh bệnh, thông qua một số biện pháp tiêu biểu sau:
Hãy quan hệ tình dục an toàn để phòng ngừa bệnh
- Kiêng không quan hệ tình dục khi đang bị bệnh: để thực hiện được điều này rất khó khăn, cần phải quyết tâm cao từ hai phía.
- Chung thủy từ cả hai phía: Đây là lá chắn quan trọng hàng đầu để phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục
- Dùng bao cao su: Phương pháp tình dục an toàn, không những phòng tránh được có thai ngoài ý muốn mà còn giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh lây qua đường tình dục.
- Không dùng chung bơm kim tiêm với bất kỳ ai.
- Nếu biết bản thân có nhiễm bệnh mà người phụ nữ vẫn muốn có con thì cần tham khảo kỹ với các bác sĩ chuyên khoa về các biện pháp giảm thiểu lây bệnh sang con.
Mong rằng bài viết đã giúp bạn có thêm nhiều kiến thức về các bệnh lây qua đường tình dục phổ biến nhất cũng như cách phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe bản thân. Nếu có băn khoăn thắc mắc nào khác, bạn hãy liên hệ hotline 1800 1044 (miễn cước) để được tư vấn chi tiết hơn.
XEM THÊM: