Tác hại của thừa cân, béo phì đối với sức khỏe con người

    Chắc chắn bạn đã biết rằng, béo phì là điều hoàn toàn không tốt đối với sức khỏe của con người. Tuy nhiên, cụ thể người bị thừa cân, quá béo sẽ gặp những vấn đề gì? Mời bạn cùng tìm hiểu thêm ở bài viết ngay sau đây nhé!

Thừa cân, béo phì tác động đến cơ thể như thế nào?

Khi nào một người được gọi là thừa cân, béo phì?

     Thừa cân, béo phì là tình trạng mà một người có lượng mỡ tích lũy quá nhiều (tại một vùng cơ thể hay toàn thân) so với bình thường. 

    Thông thường, chúng ta quan sát bằng mắt thường cũng có thể đánh giá sơ bộ một người có đang bị “béo” hay không. Tuy nhiên, để xác định tình trạng thừa cân, béo phì một cách chính xác hơn, người ta sử dụng chỉ số khối cơ thể BMI.  Chỉ số này được tính như sau:

BMI = cân nặng (kg)/chiều cao² (m)

    Trong đó:

• BMI < 18.5: Thể trạng gầy (thiếu cân)

• BMI từ 18.5-24.9: Bình thường.
• BMI từ 25-29.9: Thừa cân
• BMI > 30: Béo phì, trong đó:

• BMI từ 30-34.9 là béo phì độ I
• BMI từ 35-39.9 là béo phì độ II
• BMI từ ≥ 40 là béo phì độ III

   Ví dụ, 1 người cao 1m75, nặng 85kg thì chỉ số BMI= 85/(1.75x1.75) = 27.76, nghĩa là người này đang bị thừa cân.

Chỉ số khối cơ thể (BMI) phản ánh thể trạng béo, gầy hay bình thường của một người

    Có nhiều nguyên nhân khiến một người bị thừa cân, béo phì, chủ yếu là do ăn thực phẩm giàu calo, lười vận động… thường gặp ở những người có thói quen ăn, uống đồ ngọt, thức ăn nhanh, đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, người ít vận động. Ngoài ra, phụ nữ sau sinh, người bước vào tuổi trung niên cũng thường có xu hướng béo lên. 

Thừa cân, béo phì gây ra những vấn đề gì trên sức khỏe?

    Thừa cân, béo phì gây ra rất nhiều vấn đề trên sức khỏe như:

Người béo phì dễ mắc các bệnh chuyển hóa

   Người béo phì có nguy cơ cao mắc các bệnh lý chuyển hóa như tiểu đường, rối loạn lipid máu, bệnh gút.

   Ví dụ, sự dư thừa lượng mỡ trong cơ thể khiến khả năng đào thải acid uric qua đường niệu giảm, khả năng tổng hợp acid uric tăng. Người béo phì còn có xu hướng ăn nhiều thực phẩm giàu đạm như thịt bò, thịt chó, hải sản… và đây cũng là nguyên nhân gây bệnh gút. Thống kê cho thấy, có đến 50% bệnh nhân gút gặp tình trạng thừa cân và 70% người bệnh gút kèm theo bệnh mỡ máu.

    Hoặc như với tiểu đường, béo phì thúc đẩy quá trình kháng insulin, tăng nguy cơ tiểu đường tuýp 2. Khi đã bị tiểu đường, nếu không giảm cân, người béo phì sẽ sớm phải đối mặt với biến chứng tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

Người béo phì dễ mắc các bệnh lý trên tim mạch

    Béo phì làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh liên quan đến tim mạch như tăng huyết áp, bệnh mạch vành, suy tim…

    Ở người béo phì thường có những rối loạn lipid máu, tăng nồng độ triglycerid và LDL-cholesterol, làm giảm nồng độ HDL-cholesterol trong máu, từ đó làm tăng nguy cơ xơ vữa và hẹp các mạch máu, tạo huyết khối. Hậu quả là, họ có nguy cơ cao mắc các bệnh như tăng huyết áp, bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim, tắc mạch não, mạch tạng, mạch chi, đột quỵ …

Béo phì không tốt cho hệ hô hấp

    Béo phì ảnh hưởng lớn đến chức năng hô hấp như giảm khả năng giãn của phổi và thành ngực, giảm thông khí, hạn chế sự phát triển phổi ở trẻ em… Hậu quả là, người bệnh thường phải thở nhanh và nông, trẻ có phổi kém phát triển.

     Đặc biệt, với bệnh nhân hen phế quản, khi bị béo phì họ sẽ khó kiểm soát triệu chứng, tăng tỷ lệ nhập viện do đợt cấp tính của bệnh, giảm chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ tử vong. 

Béo phì là yếu tố nguy cơ của một số bệnh tâm lý

    Những người béo phì, đặc biệt là phụ nữ và trẻ ở tuổi vị thành niên sẽ dễ bị ảnh hưởng tâm lý bởi mặc cảm, tự ti với ngoại hình của mình, bị bạn bè, người khác chê cười, đánh giá.

    Điều đó khiến họ rơi vào trạng thái stress kéo dài, hạn chế ra ngoài, ám ảnh về cân nặng, thậm chí là trầm cảm.

Béo phì là yếu tố nguy cơ của một số bệnh tâm lý

Béo phì có liên quan đến tăng nguy cơ ung thư

   Người thừa cân béo phì đều mắc chứng cholesterol trong máu cao và kháng insulin. Những điều này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của hệ miễn dịch và khả năng tiêu diệt tế bào ung thư của cơ thể.

    Các nghiên cứu đã nhận thấy có sự liên quan giữa béo phì với một số bệnh ung thư như ung thư đại trực tràng, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư thực quản…

Béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý xương khớp

    Béo phì góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp ở các vị trí khác nhau như khớp háng, bàn tay, xương chậu, xương đùi, đặc biệt là với khớp gối.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, béo phì liên quan đến việc làm tăng nguy cơ và thúc đẩy sự phát triển của bệnh thoái hóa khớp gối, đặc biệt là ở phụ nữ béo phì sau mãn kinh.

   Người béo phì còn có nguy cơ cao bị dịch khớp gối, lệch khớp gối hơn so với những người có cân nặng bình thường.

Béo phì làm suy giảm sinh lý nam

   Béo phì làm giảm khả năng sản xuất hormon sinh dục nam testosteron ở nam giới, ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng. Điều này hoàn toàn không tốt cho sức khỏe sinh lý của người đàn ông.

Người béo phì nên làm gì?

   Để tránh những hệ lụy trên sức khỏe, người béo phì cần thực hiện các biện pháp sau đây ngay từ bây giờ:

• Giảm cân một cách khoa học:

1. Có chế độ ăn uống hợp lý: Ưu tiên thực phẩm ít calo nhưng đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể.
2. Tạo thói quen tập thể dục mỗi ngày, tuy nhiên không nên tập luyện quá sức.

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện một số bệnh lý liên quan đến béo phì như tiểu đường, rối loạn mỡ máu…

• Giữ tinh thần thoải mái, hạn chế căng thẳng, ngủ đủ giấc.

    Hy vọng rằng, sau khi đọc bài viết này, bạn đã có sự cảnh giác nhất định với tình trạng thừa cân, béo phì, từ đó có động lực tập luyện thể dục, tăng cường vận động cơ thể và có chế độ ăn hợp lý hơn. Chúc bạn sức khỏe!

XEM THÊM:

• Cholesterol là gì? Định lượng cholesterol toàn phần để làm gì?
• Béo phì ảnh hưởng đến chứng ngưng thở khi ngủ như thế nào?